شنیدن موثر یا هنر خوب گوش دادن چیست؟

شنیدن موثر یا Effective Listening که به‌عنوان گوش دادن فعال (Active Listening) است. یک موضوع بسیار مهم در مهارت‌های ارتباطی می‌باشد. توجه داشته باشید که گوش دادن و شنیدن متفاوت از یکدیگر هستند. شنیدن یک بحث فیزیولوژیکی است درحالی که گوش دادن از نمونه مهارت‌های شناختی بوده و از جمله فعالیت‌های ذهنی و تحلیلی است.

قطعا برای شما هم پیش آمده که با یک نفر ارتباط چشمی برقرار می‌کنید و صحبت‌هایش را می‌شونید اما تمرکز نمی‌کنید. در این شرایط به‌هیچ عنوان شما از گوش دادن موثر استفاده نکرده‌اید. با توجه به اهمیت این موضوع تصمیم گرفیتم تا در این مطلب به‌طور کامل و دقیق در ارتباط با گوش دادن موثر و فعال صحبت کنیم. کافیست با ما همراه باشید.

شنیدن موثر چیست؟!

شما می‌توانید برای بهتر فهمیدن، درک کردن و عمیق شدن در یک موضوع و یا ارتباط با اطرافیان خود، از مهارت گوش دادن موثر استفاده نمایید. برای موفقیت در هر رابطه‌ای قطعا شما به این ویژگی و خصیصه نیاز خواهید داشت. نیاز است برای آموختن این مهارت، ابتدا ندای درونی‌تان را بشنوید. ارتباط موثر با دیگران الزاما نیازمند شناختی دقیق‌تر از خود وجودی‌تان است.

در دنیای پر ازدهام این روزها، داشتن چنین مهارتی به شما کمک می‌نماید تا موفق‌تر از دیگران باشید. برگ برنده خیلی از مدیران و رهبران را می‌توان همین توانایی خوب گوش دادن دانست. باید بدانید که زیرساخت تمامی روابط انسانی مثبت همین تکنیک شنیدن موثر است.

خالی از لطف نیست که برای کسب این مهارت زمان صرف نمایید. دقت کنید که این مهارت مجموعه‌ای از علائم کلامی و غیرکلامی است. اینکه بتوانید توجه کاملی به سخنان و زبان بدن طرف مقابل برای داشتن همدلی و همراهی با او داشته باشید.

تمرین‌های لازم برای کسب مهارت شنیدن موثر

در ادامه به موارد بسیار مهمی اشاره نموده‌ایم که با تمرین آنها می‎‌توانید توانایی شنیدن موثر را در خود به میزان بسیار چشمگیری افزایش دهید.

حاضر جوابی ممنوع

فلسفه گوش کردن از ابتدای خلقت بشر بدین صورت بوده که انسان دو گوش و یک زبان دارد. در نتیجه باید دو برابر میزانی که صحبت می‌کنیم، گوش دهیم. در مذاکرات سعی کنید صبر پیشه نمایید. اجازه دهید تا طرف مقابل پیام خود را به‌طور کامل منتقل نمایید. این صبوری سبب می‌شود تا علاوه بر جلب حس اعتماد گوینده، بتوانید تمامی مقصود او را درک کنید. پریدن در صحبت دیگران سبب می‌شود تا رشته کلام از دستشان خارج شود. بعد از اینکه صحبت گوینده به‌طور کامل تمام شد می‌توانید شروع به صحبت کردن نمایید. پیشنهادمان این است که خلاصه ای از سخنان گوینده را بگویید تا اطمینان پیدا کنید که به‌طور کامل متوجه منظور او شده‌اید.

صبر، یکی از مهم‌ترین تمرین‌های گوش دادن موثر است.

کافیست خود را برای گوش دادن آماده نمایید. ذهن خود را خالی کرده و اجازه ندهید افکار مختلف دیگری در آن حضور داشته باشند. با دور کردن افکار مختلف از ذهن‌تان قادر خواهید بود تا پیام‌های دریافتی از طرف گوینده را تمام و کمال دریافت کنید.

از زبان بدن گوینده غافل نشوید

برای شنیدن موثر و فعال، تنها شنیدن با دقت و تمرکز کفایت نمی‌کند، شما نیاز دارید تا با تکنیک زبان بدن نیز آشنا باشید. در این ‌صورت است که کیفیت محتوای دریافتی برای شما به شدت بالاتر می‌رود. در صورتی می‌توانید کمک مطلوب و موثری نمایید که علاوه بر گوش کردن، به زبان بدن فرد نیز توجه کنید.

با برقراری صحیح تماس چشمی می‌توانید به مخاطب خود نشان دهید که برای شما مهم و ارزشمند است. پس از برقراری ارتباط چشمی موثر نیز غافل نشوید.

تمرکز مهم‎‌ترین اصل در شنیدن موثر

یکی از مهم‌ترین موارد در شنیدن موثر را می‌توان تمرکز داشتن دانست. کافیست تمام انرژی خود را برای درک صحبت‌های طرف مقابل صرف نمایید. بهتر است مواردی که سبب حواس پرتی‌تان می‌شود مانند تلوزیون، گوشی موبایل، لپ تاپ و سایر موارد را از خود دور نمایید. باید تمام تلاش‌تان را صرف کنید که گوینده درک کند، تمام حواس شما جمع صحبت‌های اوست.

حتما مکان مناسبی را برای گفت‌و‌گو در نظر بگیرید. این فضا باید خالی از تمام مواردی باشد که سبب پرت شدن حواس شما می‌شود. از طرفی فاصله بین شنونده و گوینده باید مناسب باشد. تا صدای یکدیگر را به درستی بشنوند.

از پرسیدن نهراسید

با داشتن مهارت سوال کردن، می‌توانید مهارت شنیدن فعالانه خود را تقویت کنید. اینکه شما پرسشگر باشید، به طرف مقابل نشان می‌دهد که توجه بسیار ویژه‌ای به صحبت‌هایش دارید.از طرفی میزان تمرکز خود شما نیز به شدت افزایش می‌یابد. پس به هیچ عنوان به سوال کردن حس بدی نداشته باشید.

خلاصه نویسی کنید

عادت کنید که همیشه نکته برداری کنید. لازم نیست همه موارد را تمام و کمال بنویسید، بلکه کافیست خلاصه‌ای از موارد مهم را بنویسید که با دیدن هرکدام از آنها، مطالب مهم برای شما یادآوری شوند.

قضاوت نکنید

اینکه شما به طرف مقابل  و یا طرز فکر او حس خوبی نداشته باشید، سبب پیش داوری خواهد شد. با پیش داوری و قضاوت دیگر نمی‌توانید بر صحبت‌هایشان تمرکز لازم را داشته باشید. تمام ذهنیت قبلی‌تان را از طرف مقابل از بین ببرید و سپس به صحبت‌هایش گوش دهید.سعی کنید تمامی تعصبات شخصی‌تان را کنار بگذارید.

باعث آزار گوینده نشوید

با استفاده از زبان بدن صحیح می‌توانید حس راحتی را در گوینده ایجاد نمایید. به سلایق طرف مقابل احترام بگذارید. در بین صحبت‌هایش گاهی سر بجنبانید و یا از حرکت دست و سر استفاده کنید. با تمام این اقدامات می‌توانید گوینده را به ادامه صحبت‌هایش ترغیب نمایید. ارتباط چشمی لازم را با او برقرار کنید اما از خیره شدن به او ممانعت کنید. چراکه این اقدام سبب حواس پرتی وی خواهد شد.

حالت چهره‌تان را نرمال نگه دارید. به‌طور مثال اخم کردن نشان از عدم تایید صحبت‌های گوبنده است و یا پوزخند زدن حالت ناخوشایندی را در طرف مقابل ایجاد خواهد نمود. خنثی بودن نیز اصلا صحیح نیست. باید بسته به شرایط بهترین واکنش ممکن را نشان دهید.

نتیجه گیری فراموش نشود

در پایان مذاکره، کافیست به جمع‌بندی نهایی برسید. با جمع‌بندی بدون حاشیه می‌توانید هدف از مذاکره را مشخص نمایید. از طرفی کل مطالب در ذهن‌تان به‌صورت کامل جمع بندی می‌شوند.

• ایجاد روابط صحیح
• افزایش میزان علم و دانش
• خلق ایده‌های نو

همگی از نتایج به دست آوردن مهارت شنیدن موثر هستند. نهایت تلاش‌تان را به کار بندید تا از طریق تکرار و تمرین این مهارت را به دست آورید.